Artykuł opisuje zastosowanie magnetoterapii w leczeniu zespołu mięśnia nadgrzebieniowego u psa.
Autorzy
lek. wet. Marta Likus Stowarzyszenie
Śląska Poliklinika Weterynaryjna w Chorzowie
dr. hab. Roman Aleksiewicz
Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach UP Poznań
dr Marcin Bojarski
Stowarzyszenie Śląska Poliklinika Weterynaryjna w Chorzowie
dr Aneta Bochenska
Zakład Chirurgii i Diagnostyki Obrazowej Zwierząt, Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR w Krakowie
Zespół mięśnia nadgrzebieniowego (SMS – supraspinatus muscle syndrome)
Mięsień nadgrzebieniowy współtworzy z mięśniami: podgrzebieniowym, obłym mniejszym, podłopatkowym pierścień rotatorów, który odpowiada za ruchy pasywne i ekstensywne. Tkanka mięśniowa przejmuje także zasadniczą rolę ochronną stawu ramiennego podczas przeciążeń.
Zespół mięśnia nadgrzebieniowego u psa opisywany jest jako entezopatia czyli uszkodzenia i degradacje przyczepu ścięgnistego do kości. Schorzenie charakteryzuje się występowaniem zmian patologicznych na granicy ścięgna i kości i/lub mineralizacjami w obrębie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego. SMS może występować jako pojedyncze schorzenie lub współistnieć z innymi jednostkami chorobowymi tj. złamania pourazowe, złamanie płytki wzrostu guzowatości nadpanewkowej części bliższej kości ramiennej, wrodzone oraz pourazowe zwichnięcie, przyśrodkowa niestabilność ramienia, zapalenia kostno stawowe, aseptyczna martwica chrzęstno-kostna, przykurcz mięśnia nadłopatkowego, tendinopatia mięśnia dwugłowego oraz tendinopatia mięśnia podgrzebieniowego. Może także współuczestniczyć w przebiegu fragmentacji wyrostka dziobiastego przyśrodkowego, nieprzyłączenia wyrostka łokciowy dodatkowy , osteochondrozy kłykcia przyśrodkowego kości ramiennej czy też izolacji nadkłykcia przyśrodkowego.
Schorzenie występuje głównie u psów w średnim wieku, które są bardzo aktywne. Zwierzęta takie są narażone na urazy mechaniczne oraz duży wysiłek fizyczny, co może prowadzić do przerwania lub naderwania włókien ścięgnowych, zapaleń brzuśca, entezopatii i ewentualnych ogniskowych mineralizacji.
Zwierzęta dotknięte SMS, podczas badania ortopedycznego wykazują tkliwość podczas ruchów biernych zginania i prostowania a objawy kulawizny często są obustronne i chroniczne.
Opis przypadków
Dane pacjentów:
Gatunek: psy
Rasa: Border collie x6, Golden retriever x5, Owczarek niemiecki x6, Mieszaniec x 2, Labrador retriever x6
Wiek: 4-9lat
Waga: 12-45 kg
Miejsce obserwacji:
Kliniczna Praktyka Weterynaryjna „PROVET”, Siemianowice Śląskie Klinika Weterynaryjna „GISZOWIEC”, Katowice
Historia choroby:
W przeciągu ostatnich 15 miesięcy zgłosiło się 25 klientów z psami. Psy wykazywały:
- Ból przy omacywaniu
- Ból w trakcie ruchu
- Zaburzenia funkcji kończyn
- Przykurcze mięśniowe i stawowe
- Zaniki mięśniowe
Dokonano oceny punktowej stawu barkowego (wg Millisa)
| Ocena punktowa kulawizny (wg. skali Millisa) |
Ocena punktowa bólu przy badaniu palpacyjnym (wg. skali Millisa) |
||
|---|---|---|---|
| Ilość punktów | Objawy | Ilość punktów | Objawy |
| 10 pkt | brak objawów kulawizny | 5 pkt | nie występuje |
| 6 pkt | kulejący, obciążający kończynę w > 95% kroków | 3 pkt | nieznaczny |
| 4 pkt | kulejący, obciążający kończynę w > 50% i < 95% kroków | 2 pkt | średniego stopnia |
| 2 pkt | kulejący, ale obciążający kończynę < 50% i > 5% kroków | 0 pkt | dotkliwy |
| 0 pkt | ciągła kulawizna bez obciążenia kończyny | ||
| Ocena punktowa postawy stojącej (wg. skali Millisa) |
Ocena punktowa aktywności ruchowej (wejście na schody) (wg. skali Millisa) |
||
|---|---|---|---|
| Ilość punktów | Objawy | Ilość punktów | Objawy |
| 10 pkt | postawa stojąca prawidłowa z równomiernym obciążaniem obu kończyn | 5 pkt | żadnych trudności |
| 6 pkt | oszczędzanie chorej kończyny podczas kładzenia się | 3 pkt | nieznaczne trudności |
| 2 pkt | dotykanie jedynie palcami podłoża podczas kładzenia się | 1 pkt | znaczne trudności |
| 0 pkt | nieobciążanie kończyny podczas kładzenia się | 0 pkt | niezdolny do wejścia |
| Ocena punktowa obrzęku okolicy stawu barkowego (wg. skali Millisa) |
Ocena punktowa atrofii mięśni obręczy barkowej (jednostronnej) (wg. skali Millisa) |
||
|---|---|---|---|
| Ilość punktów | Objawy | Ilość punktów | Objawy |
| 5 pkt | nieobecny | 10 pkt | brak atroffi |
| 3 pkt | nieznacznego stopnia | 6 pkt | 1-2 cm |
| 2 pkt | umiarkowany | 4 pkt | 2-dcm |
| 0 pkt | znaczna | 0 pkt | więcej niż 4 |
| Ocena punktowa zakresu ruchów stawu barkowego – zgięcie (wg. skali Millisa) |
Ocena punktowa zakresu ruchów stawu barkowego – wyprost (wg. skali Millisa) |
||
|---|---|---|---|
| Ilość punktów | Objawy | Ilość punktów | Objawy |
| 8 pkt | 50 – 60 stopni | 6 pkt | 150 – 170 stopni |
| 6 pkt | 60 – 90 stopni | 4 pkt | 140 – 150 stopni |
| 4 pkt | 90 – 100 stopni | 2 pkt | 120 – 140 stopni |
| 0 pkt | 100 – 120 stopni | 0 pkt | 120 – 130 stopni |
Wynik badania ortopedycznego stanowiła suma punktów co było podstawą do zakwalifikowania każdego z psów (wg Punktowej Oceny Funkcji Stawu Barkowego – POFSB) do danej grupy badawczej.
| kwalifikacja według Punktowej Oceny Funkcji Stawu Barkowego (POFSB) (wg. skali Millisa) | |
|---|---|
| Grupa badana | Ilość punktów |
| A (kulawizna I stopnia) | 58 – 48 pkt |
| B (kulawizna II stopnia | 48 – 35 pkt |
| C (kulawizna III stopnia) | 35 – 25 pkt |
| D (kulawizna IV stopnia) | < 25 pkt |
Wykonano badania RTG w wyniku, których nie stwierdzono mineralizacji w obrębie ścięgna i brzuśca mięśnia nadgrzebieniowego.
Podjęta terapia
Podjęto terapię:
1. Suplementację z zastosowaniem glikozoaminoglikanów per os
2. Magnetoterapię z wykorzystaniem urządzenia wielofunkcyjnego ETIUS ULM produkowanego przez firmę ASTAR z Bielska-Białej.
Parametry zabiegów z użyciem magnetoterapii:
- Kształt: sinusoidalny
- Częstotliwość: 20Hz
- Indukcja magnetyczna: 3mT-10mT
- Przerwa: 3s-0,5s
- Czas zabiegu:20 min
- Ilość zabiegów w serii: 20
- Ilość serii u każdego psa: 2 w odstępie miesiąca
- Ilość zabiegów w sumie u jednego psa: 40
Wyniki obserwacji
Po 6 miesiącach dokonano powtórnej oceny przyjętych parametrów wg. POFSB stawu barkowego.
Wnioski
Magnetoterapia może być wykorzystana jako jedna z metod skutecznego wspomagania leczenia zespołu mięśnia nadgrzebieniowego.
Podjęta terapia skraca leczenia zespołu mięśnia nadgrzebieniowego u psa i przyczynia się do odbudowy muskulatury mięśnia nadgrzebieniowego.