Rak płaskonabłonkowy (SCC) (Carcinoma planoepitheliale) jest najczęstszym nowotworem złośliwym jamy ustnej psów i kotów. Predysponowane są zwierzęta w wieku 8-10 lat, psy ras średnich i dużych, nie ma predylekcji płciowej. Makroskopowo jest nieregularnym tworem, zmianą rozrostową lub owrzodziałą, tkanka nowotworowa jest krucha, krwawi. Rzadko daje przerzuty, dlatego kontroluje się miejscowy wzrost guza. Postępowaniem z wyboru jest leczenie chirurgiczne. Jednak w zaawansowanej chorobie nowotworowej lub przypadku guzów nieoperacyjnych stosuje się radioterapię.
Rozpoznanie
Rak płaskonabłonkowy (SCC) (Carcinoma planoepitheliale) jest najczęstszym nowotworem złośliwym jamy ustnej psów i kotów. Predysponowane są zwierzęta w wieku 8-10 lat, psy ras średnich i dużych, nie ma predylekcji płciowej. Makroskopowo jest nieregularnym tworem, zmianą rozrostową lub owrzodziałą, tkanka nowotworowa jest krucha, krwawi. Rzadko daje przerzuty, dlatego kontroluje się miejscowy wzrost guza. Postępowaniem z wyboru jest leczenie chirurgiczne. Jednak w zaawansowanej chorobie nowotworowej lub przypadku guzów nieoperacyjnych stosuje się radioterapię.
Opis przypadku
Dane Pacjenta:
Imię zwierzęcia: BASTER
Gatunek: pies
Rasa: Labrador Retriever
Płeć: samiec
Wiek: 9 lat
Maść: kremowa
Waga: 37 kg
Niekastrowany
Historia choroby
Maj 2013: Klinicznie zauważona zmiana w obszarze trzonu żuchwy (strona lewa) naciekająca na spojenie żuchwy. Wykonano badanie RTG zmienionej okolicy (ryc.1) oraz RTG przeglądowe klatki piersiowej (ryc.2).
Wykonano badanie biochemiczne krwi: FA – 1560 U/L, ALaT – 45 U/L, – AspAT 34 U/L, mocznik – 30 mg/dl, kreatynina – 1,0 mg/dl.
Pobrano materiał do badań histopatologicznych. Wycinek stanowił fragment pobrany z głębokich warstw zmiany rozrostowej, przedsionka jamy ustnej z okolicy prawego dolnego I2. Badanie wykonano w Pracowni histopatologicznej Katedry Anatomii Patologicznej Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.
Rozpoznanie: Rak płaskonabłonkowy akantolityczny (Carcinoma planoepitheliale acantholiticum) (ryc.4)
Podjęta terapia: W związku z lokalizacją zmiany oraz typem nowotworu zaproponowano właścicielowi obustronną redukcję kości żuchwy. W związku z urazowością zabiegu oraz konsekwencjami z nim związanymi właściciel nie wyraził zgody na wykonanie operacji. Podjęto decyzję o rozpoczęciu eksperymentalnej, terapii paliatywnej światłem laserowym o długości fali 660 nm i 808 nm z wykorzystaniem urządzenia wielofunkcyjnego ETIUS ULM produkowanego przez firmę ASTAR z Bielska-Białej.
Terapię podzielono na 2 fazy:
1. Faza intensywnego naświetlania:
- Typ źródła promieniowania: I i IR
- Dawka energii: 10 J/cm²
- Powierzchnia naświetlania: 25 cm²
- Moc promieniowania: max (5×40 mW oraz 4×400 mW)
- Częstotliwość impulsów: 1000 Hz
- Wypełnienie przy pracy impulsowej: 50%
- Energia zabiegu: 250,00 J Metoda zabiegu: bezdotykowa, labilna (z zewnątrz)
- Czas zabiegu: 4:37 min
- Częstotliwość zabiegu: codziennie
- Czas trwania: 3 tygodnie
2. Faza naświetlania podtrzymującego:
- Typ źródła promieniowania: I i IR
- Dawka energii: 10 J/cm²
- Powierzchnia naświetlania: 25 cm²
- Moc promieniowania: max (5×40 mW oraz 4×400 mW)
- Częstotliwość impulsów: 1000 Hz
- Wypełnienie przy pracy impulsowej: 50%
- Energia zabiegu: 250,00 J
- Metoda zabiegu: dotykowa (z zewnątrz i wewnątrz)
- Czas zabiegu: 4:37 min
- Częstotliwość zabiegu: co 3 dni
- Czas trwania: 11 miesięcy
W czasie prowadzenia terapii wykonano kontrolne badanie RTG (ryc. 6, ryc. 7) oraz badania biochemiczne krwi (FA, ALaT, AspAT, mocznik, kreatynina).
Radiogramy wykonane w trakcie prowadzonej terapii (widoczna zmiana charakteru odczynu okostnej oraz redukcja zmiany nowotworowej)
Uzyskano:
- Likwidację stanu zapalnego jamy pyska
- Zahamowanie rozrostu nowotworowego
- Ok. 20% redukcję powstałej pierwotnie zmiany nowotworowej
Zmiany w parametrach ogólnych:
Uzyskano:
- Likwidację stanu zapalnego jamy pyska
- Zahamowanie rozrostu nowotworowego
- Ok. 20% redukcję powstałej pierwotnie zmiany nowotworowej
Zmiany w parametrach ogólnych:
| Data / parametr | Chęć przyjmowania pokarmu | Ból przy otwieraniu pyska |
|---|---|---|
| Maj 2013 | + | +++ |
| Grudzień 2013 | ++ | ++ |
| Czerwiec 2014 | +++ | + |
| Listopad 2014 | ++++ | – |
Wnioski:
- Zastosowanie światła laserowego nie jest terapią przyczynową
- Zastosowane leczenie pozostaje bez istotnego wpływu na zmianę parametrów biochemicznych tj. ALaT, AspAT, mocznik, kreatynina
- Zabieg naświetlania zmiany nowotworowej światłem laserowym o długości fali 660 nm i 808 nm jest zabiegiem o charakterze paliatywnym, polepszający komfort chorowania
- Uzyskane wyniki wymagają dalszych badań, przyczyn reakcji komórek nowotworowych na działanie światła lasera o długości fali 660 nm i 808 nm